Medicatie
ADHD is een neurobiologische stoornis. Er is een verminderd functioneren van bepaalde gebieden van de hersenen en een verminderde activiteit van boodschapperstoffen, de neurotransmitters, zoals dopamine en noradrenaline. Medicatie corrigeert deze verminderde activiteit.
Behandeling met medicatie is namelijk zeer effectief. Bij de meeste patiënten zien we een sterke vermindering van de ADHD-klachten.
Binnen het behandelprotocol van ADHDcentraal is het mogelijk om medicatie onder toezicht toegediend te krijgen, zodat u als patiënt zelf kunt ervaren of medicatie een positief effect heeft op uw ADHD-klachten.
Een aantal patiënten die naar ons verwezen worden, geven aan geen medicatie te willen nemen als onderdeel van de behandeling. Samen met deze patiënten bespreken wij vervolgens welke type begeleiding en therapie wij als alternatief kunnen bieden.
Wat kunt u verwachten van medicatie?
Als de medicatie werkt vertellen onze patiënten dat zij zich rustiger voelen, helderder zijn in hun hoofd, geen door elkaar tuimelende gedachten meer hebben maar letterlijk de hersenen beter bij elkaar te hebben. Ook ervaren zij veel minder chaos in hun handelingen, zij kunnen beter plannen en zaken die voorheen niet gedaan werden (of half), komen nu wel af. Er ontstaat meer structuur in het leven. Opruimen wordt makkelijker, er is meer overzicht ten aanzien van studie en het huishouden. Er wordt beter geluisterd en er worden minder dingen vergeten. Wat ook als heel prettig ervaren wordt is dat er minder conflicten zijn: doordat de impulsiviteit afneemt zijn er minder vaak ruzies.
Veel mensen zijn bang dat ze zich niet meer zichzelf zullen voelen. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn van medicatie. Wij zoeken daarom met u naar het juiste medicijn in de juiste dosering, totdat u zich meer uzelf voelt.
Er zijn een aantal medicijnen voor de behandeling van ADHD. Middelen van eerste keus zijn de stimulantia. Zij compenseren de tekorten aan dopamine en/of noradrenaline in de hersenen door remming van de heropname hiervan of door de productie te stimuleren. Stimulantia zijn bij goed gebruik veilig, doeltreffend en niet verslavend.
Methylfenidaat
Kortwerkend methylfenidaat is vooral bekend onder de naam Ritalin. Het remt de heropname van dopamine en noradrenaline. Het is een amfetamine, is niet verslavend en het geeft geen kick. Het ‘zet de rem aan’, bevordert de concentratie, de innerlijke rust neemt toe en veel patiënten benoemen een toename aan daadkracht. Ritalin werkt maar 2 tot 4 uur. Als het uitwerkt kun je last krijgen van rebound (versterkte onrust). Daarom is het belangrijk dat het de hele dag door regelmatig wordt ingenomen. Bijwerkingen zijn: hoge bloeddruk, hoofdpijn, hartkloppingen, problemen met inslapen en een verminderde eetlust. Deze bijwerkingen zijn doorgaans mild en van voorbijgaande aard. De juiste dosis en de innamefrequentie moet in samenwerking met een arts bepaald worden, meestal in een opbouwschema. Elke 2 uur een tablet moeten nemen is bijna onmogelijk vol te houden. Daarom zijn er ook langer werkende preparaten op de markt. De bekendste hiervan is Concerta (oros-methylfenidaat). Het is een tablet met methylfenidaat die langzaam steeds wat afgeeft. Het werkt daardoor ongeveer 12 uur. De kans op uitwerken en reboundverschijnselen tijdens de dag is hierdoor kleiner. De dag van een volwassene duurt ongeveer 16 uur. Dit betekent dat er doorgaans 2x daags een capsule zal worden genomen of dat er daarnaast kortwerkende tabletten worden gebruikt als de eerste dosis is uitgewerkt. Langwerkende medicatie wordt door sommige verzekeringsmaatschappijen (deels) vergoed. Voor een recent overzicht van deze vergoedingen, kijk op www.medicijnkosten.nl.
Andere langwerkende preparaten met methylfenidaat zijn onder andere: Medikinet CR, Equasym XL en Sandoz Retard.
Dexamfetamine
Deze amfetamine bevordert de afgifte van dopamine en noradrenaline. Het heeft een iets langere werkingsduur dan methylfenidaat, ongeveer 5 uur, en het geeft iets mildere bijwerkingen. Het is ongeveer twee keer zo sterk als methylfenidaat. Tabletten bevatten 5 mg. Volwassenen komen meestal goed uit met 3x daags een dosis. Dexamfetamine is onder andere beschikbaar onder de geregistreerde merknamen Tentin en Elvanse (Elvanse kent een ander afgifteprofiel, is langer werkend).
Bupropion
Bupropion (Wellbutrin XR) is een heropnameremmer van dopamine en noradrenaline.
Het langzaam werkende Wellbutrin XR kan eenmaal daags genomen worden en is ook effectief bij depressies. Het effect op de innerlijke onrust en de concentratie laat langer op zich wachten dan bij de stimulantia. De werking is doorgaans merkbaar na 2 weken. Na 4 weken kan de dosis worden verhoogd. Misselijkheid, hartkloppingen en hoofdpijn komen in het begin voor als bijwerkingen maar dienen na enige weken te verdwijnen.
Atomoxetine
Atomoxetine (Strattera) is een heropnameremmer van met name noradrenaline. Het werkt 24 uur, u hoeft het dus ook maar eenmaal per dag in te nemen. De werking begint na 2 à 3 weken. Pas na 6 weken kan goed beoordeeld worden of het effectief is. De bijwerkingen zijn in het begin misselijkheid, moeheid en duizeligheid; griepachtige verschijnselen. Dit gaat doorgaans na een paar dagen weer over.
Melatonine
Omdat veel volwassenen met ADHD een verschoven slaapritme hebben, later inslapen dan gewenst, ontstaat er vaak vermoeidheid. Melatonine kan helpen het ritme te herstellen. Het is een lichaamseigen hormoon, dat onder invloed van licht wordt afgebroken en wordt aangemaakt als het donker wordt. Zo beïnvloedt het uw bioritme. Er worden nauwelijks bijwerkingen gemeld. Het is ook als voedingssupplement te koop bij de drogist. Bij ernstige slaapproblemen wordt tussen de 2 en 5 mg voorgeschreven.
Goed om te weten
Bij volwassenen worden een aantal middelen off-label voorgeschreven. Wij weten dat ze een mooi effect op de kernsymptomen kunnen hebben maar de middelen worden ingezet terwijl er officieel een andere indicatie voor is.