De journalisten hebben 8 ontevreden ex-patiënten gevonden en geïnterviewd. Zijn veel (ex-)patiënten inderdaad ontevreden?

Vooropgesteld, wij betreuren het als een patiënt niet tevreden is over onze zorg. Dat nemen wij altijd zeer serieus. Helaas hebben wij met deze ex-patiënten niet kunnen spreken, noch hebben wij kunnen reageren op hun verhaal.
Anderzijds stellen wij vast dat van de 20.000 patiënten die ADHDcentraal in de afgelopen jaren in behandeling heeft gehad, 8 een zeer klein aantal is. Er zullen ongetwijfeld meer patiënten minder tevreden zijn, maar wij monitoren de tevredenheid van patiënten nauwgezet. Daaruit komt een heel ander beeld naar voren (zie ook onze factsheet). Patiënten waarderen onze zorg gemiddeld boven de 9.

Is ADHDcentraal inderdaad een ‘ADHD fabriek’?

Dit suggereert dat ADHDcentraal en haar medewerkers maar één enkel doel hebben: het ‘labelen’ van alle patiënten met ADHD. Dit is een serieuze en ongefundeerde beschuldiging die ons allen zeer treft. Het artikel ademt een ontkenning van de problemen die volwassenen met ADHD ervaren. Sterker, het bestaan ervan wordt in wezen in twijfel getrokken; het zou vooral bij kinderen bestaan en ADHDcentraal zou de volwassenen met ADHD zelf creëren.
Dit getuigt van een gebrekkige kennis van de stoornis ADHD, het voorkomen ervan op volwassen leeftijd en het lijden dat ermee gepaard gaat. Tegelijkertijd wordt gesuggereerd dat volwassenen met ADHD geen serieuze zorg nodig zouden hebben.
ADHDcentraal staat voor een hoge kwaliteit van zorg en medewerkers waarbij we onze zelfevaluatie uitsluitend op feiten baseren.
Die laten naast een hoge patiënttevredenheid een significant effect zien van onze behandeling op de ADHD-klachten (zie ook onze factsheet). Wij zien hoge waarderingen van patiënten voor hun behandelaren en hoge scores van medewerkerstevredenheid.

Is er sprake van overdiagnosticering?

Neen. Patiënten kunnen zich niet zelf aanmelden bij ADHDcentraal zonder verwijzing. Alle patiënten die zich bij ons aanmelden doen dit met een verwijzing van de huisarts, POH-GGZ of een andere instelling. Deze zorgprofessionals hebben eerder al vastgesteld dat er bij patiënt sterke aanwijzingen zijn voor ADHD en dat een verwijzing naar de Gespecialiseerde GGZ geïndiceerd is. Er is dus reeds sprake van een eerste selectie voordat patiënt zich bij ons meldt.
Bij het uitvoeren van de diagnostiek – conform de geldende richtlijn en zorgstandaard – komen we bij 85% van deze naar ons verwezen patiënten tot de hoofddiagnose ADHD.
In 82% van deze gevallen is er ook sprake van comorbiditeit (andere psychische problematiek). Bij 15% van de aanmeldingen komen wij niet tot de diagnose ADHD. Dit is vergelijkbaar met percentages bij zorglijnen gericht op ADHD binnen andere instellingen.

Is ADHDcentraal gestart met als doel er veel geld mee te verdienen?

Neen. ADHDcentraal is opgericht vanuit de behoefte om volwassenen met ADHD optimale zorg te bieden. Om voor ADHD-patiënten een diagnostiekproces in te richten, waarbij naast vragenlijsten ook objectieve gegevens een rol spelen. Om patiënten de mogelijkheid te bieden om medicatie onder toezicht te kunnen innemen en de werking van medicatie meteen bij de start van de behandeling te kunnen meten.
Pas na de oprichting van ADHDcentraal werd duidelijk dat er een grote behoefte is bij patiënten en verwijzers naar gespecialiseerde zorg op het gebied van ADHD bij volwassenen.
Vanaf de start van ADHDcentraal is het aantal verwijzingen steevast groter geweest dan onze behandelcapaciteit. Dit is de reden geweest van de uitbreidingen van het aantal vestigingen en medewerkers. De suggestie dat ADHDcentraal zelf een actieve rol heeft gespeeld in de kennelijke toename van het aantal volwassenen met ADHD, is een drogredenering. De behoefte aan deze zorg is vanuit de maatschappij ontstaan; er is steeds minder taboe op -en meer bewustwording van- psychische klachten die de toenemende behoefte verklaart aan specialistische diagnostiek en behandeling.
De winst die ADHDcentraal heeft gemaakt is nooit uitbetaald en is ieder jaar gebruikt om de groei mogelijk te maken. Daarnaast investeren we in wetenschappelijk onderzoek en een kenniscentrum om de effectiviteit van onze behandelingen te verbeteren.
ADHDcentraal wil een toonaangevende, financieel gezonde, instelling zijn. Een zekere winst is hiervoor een voorwaarde, maar geen doel op zich.

Hoe ziet het behandelprotocol van ADHDcentraal er inhoudelijk uit? Waarom is voor dit protocol gekozen?

ADHDcentraal richt zich uitsluitend op diagnostiek naar en behandeling van ADHD bij volwassenen. Zoals gebruikelijk binnen de GGZ – en zoals gewenst door zorgverzekeraars –maakt ADHDcentraal gebruik van een aantal ‘zorgpaden’. Wij bieden een tweetal zorgpaden aan: 

• behandeling met medicatie in combinatie met psycho-educatie
• bovenstaand + cognitieve gedragstherapie

De behandeling met medicatie in combinatie met psycho-educatie is er op gericht

• patiënt meer inzicht te geven in ADHD en op welke wijze deze stoornis het dagelijks leven beïnvloedt.
• patiënt handvatten te geven hier mee om te kunnen gaan
• patiënt stabiel in te stellen op de voor hem of haar passende medicatie en dosering

Binnen deze zorgpaden zijn er minimaal 4, gemiddeld 6 en in veel gevallen meer consulten nodig voor het instellen op medicatie. De richtlijn zegt dat het instellen op medicatie specialistische zorg is en bij stabiel ingesteld zijn door de huisarts kan worden overgenomen.

Binnen het behandeltraject dient voldoende vastgesteld te worden of de voorgeschreven medicatie niet leidt tot onnodige bijwerkingen.

Binnen het zorgpad medicatie en cognitieve gedragstherapie (CGT) is het CGT programma gebaseerd op het programma van Safren, een breed gevalideerd CGT programma specifiek ontwikkeld voor volwassenen met ADHD die medicatie gebruiken. Het geprotocolleerde programma bestaat uit 12 sessies welke wekelijks aan patiënten worden aangeboden.

Waar het uitgangspunt van de behandelingen standaard is (het protocol), is het verloop van elke behandeling uiteraard afhankelijk van zorginhoudelijke factoren en de therapietrouw van patiënten. Het betreft dus zorg op maat. We beëindigen de behandeling pas wanneer de patiënt het CGT traject heeft afgerond en goed ingesteld is op medicatie. De spreiding in behandelduur tussen de verschillende patiënten is ook goed zichtbaar op de factsheet. 

Waarom doet ADHDcentraal diagnostiek in één dag?

De richtlijn voor diagnostiek naar ADHD schrijft voor welke onderzoeken ingezet dienen te worden. Waar andere instellingen deze onderzoeken vaak inplannen over meerdere afspraken, kiest ADHDcentraal ervoor deze op één dag te plannen. De reden hiervoor is tweeledig.
Voor patiënt is dit praktisch en maakt het een complex proces overzichtelijk.
Voor het behandelteam biedt de diagnostiekdag de mogelijkheid zich de hele dag te wijden aan een kleine groep patiënten, alle bevindingen direct in multidisciplinair verband te kunnen bespreken en zo tot een afgewogen diagnostische conclusie te komen.
Wij hebben nu ruim zeven jaar ervaring met deze vorm van diagnostiek op één dag. Patiënten waarderen de inrichting van de diagnostiekdag en geven vaak aan juist om deze reden voor ADHDcentraal te hebben gekozen.

Welke rol speelt de QBTest bij de diagnostiek?

De QbTest is een belangrijk, maar geenszins leidend diagnostisch instrument. Het biedt een objectieve meting van de kernsymptomen van ADHD en is in die zin een waardevol onderdeel van onze diagnostiek. Verbale vragenlijsten zijn niet altijd even geschikt om de klachten (met name hyperactiviteit) vast te leggen. De QbTest kan dit wel objectiveren/meten. De QbTest heeft een sensitiviteit en specificiteit van ongeveer 85%. Dat is een hoge score maar (net zoals bij vragenlijsten) geen 100%. De test wordt altijd meegewogen maar is op zichzelf niet doorslaggevend. Onze diagnostiek bestaat uit een uitgebreid aantal testen en interviews (ASRS, CAARS, QbTest, Intake, DIVA, psychiatrisch onderzoek) die gezamenlijk zorgen voor een zo hoog mogelijke betrouwbaarheid van het diagnostisch proces.

Hoe komen de behandelaren op de diagnostiekdag tot een eindconclusie?

Wij streven ernaar dat alle onderzoekers (psychiater, verpleegkundig specialist en psycholoog) consensus bereiken over de diagnose maar dat is vanzelfsprekend niet altijd het geval. Vragenlijsten, gestructureerde interviews en meetinstrumenten wijzen soms niet allen in dezelfde richting. Ieder instrument of onderzoek op zichzelf geeft altijd een uitkomst met een bepaalde (on)zekerheid. Alle informatie gezamenlijk maakt een goed oordeel waarschijnlijker. Het is uiteindelijk aan de regiebehandelaar (in de diagnostische fase is dat de psychiater) om de diagnose ADHD al dan niet te stellen. Dit gebeurt pas na zorgvuldige weging van alle bevindingen en intensief multidisciplinair overleg.

Hoogleraar Scheepers (psychiater) stelt dat de aanpak van ADHDcentraal wellicht werkt voor een groep die toch al redelijk functioneert en geen enorme problemen in verschillende levensdomeinen heeft. “Maar dan zou een coach ook kunnen helpen”. De ggz moet zich richten op mensen die op meerdere gebieden vastlopen en de zorg echt hard nodig hebben. Als dat zou gebeuren, zouden er geen wachtlijsten zijn”.
Hoe ziet ADHDcentraal dit?

Uit de visie van deze hoogleraar psychiatrie blijkt dat zij ADHD en het lijden van patiënten met deze klachten bagatelliseert. Het past helaas in een breder beeld, dat ADHD als diagnose niet door iedereen serieus genomen wordt.
Er zijn wetenschappelijke ADHD-richtlijnen en zorgstandaarden ontwikkeld, juist om de zorg voor psychiatrische ziektebeelden op grond van een gouden standaard te kunnen aanbieden. De combinatie van psycho-educatie, medicatie en cognitieve gedragstherapie is de meest effectieve behandelmethode bij ADHD. Coaching kan daarbij een rol spelen, maar is op zichzelf vaak niet voldoende.
De patiënten die zich bij ADHDcentraal melden ervaren vaak grote problemen, lopen vast en hebben een flinke lijdensdruk. Wij zijn van mening dat onze specialistische zorg passend is voor deze groep.

Is het terecht dat hoogleraar Scheepers specialisatie in de GGZ onwenselijk vindt?

Specialisatie kan niet onwenselijk zijn. Kennis en ervaring met een specifiek ziektebeeld leidt tot betere zorg voor patiënt, mits de zorgverlener kritisch blijft op het eigen handelen en zich open blijft stellen voor alternatieve verklaringen voor de klachten.
Dit laatste is de kerncompetentie van iedere goede arts, ongeacht de specialisatie. De suggestie die Scheepers hier wekt is dat juist psychiaters niet in staat zouden zijn zich te specialiseren in een ziektebeeld, zonder zich daarbij te verliezen in een tunnelvisie.
Dat is niet onze ervaring. Kwalitatief goede gespecialiseerde zorg voor patiënten met ADHD is net zo zinvol als de vergelijkbare gespecialiseerde zorg binnen de somatiek.

Hebben psychologen bij ADHDcentraal tijd voor de verslaglegging?

De psychologen plannen een vast aantal patiënten per dag in voor CGT behandeling. Dit aantal houdt rekening met de tijd die besteed wordt aan het geven van de therapie en de verslaglegging daarvan, en met het gemiddeld aantal patiënten dat wekelijks hun CGT-afspraak afzegt. Er wordt periodiek met de psychologen geëvalueerd of deze werkzaamheden nog passen binnen de beschikbare werktijd en indien nodig worden er aanpassingen gedaan.

Wat is de rol van de psychologen binnen de diagnostiek en behandeling bij ADHDcentraal?

ADHDcentraal werkt met multidisciplinaire teams voor de diagnostiek en behandeling. Het team bestaat uit psychologen, verpleegkundig specialisten en psychiaters. Op de diagnostiekdag verzorgt de psycholoog de DIVA en stemt de bevindingen af met de verpleegkundig specialist. Er is ruimte voor multidisciplinair overleg en discussie, waarbij de visie van de psycholoog altijd meegewogen wordt in de diagnostische overwegingen. Psychiatrische diagnostiek is echter geen harde wetenschap omdat het vaak aan objectieve gegevens ontbreekt. Een goed diagnostisch protocol naar ADHD bevat daarom meerdere onderdelen zoals testen, gestructureerde interviews en psychiatrisch onderzoek. De psychiater neemt uiteindelijk als regiebehandelaar het stellen van de diagnose voor zijn/haar rekening. De bevindingen van de psycholoog worden door de psychiater meegenomen in het psychiatrisch onderzoek en in de diagnostische overwegingen.
Binnen de behandeling van ADHD verzorgt de psycholoog een geprotocolleerd CGT programma. Dit 12 sessie CGT-protocol van A. Safren is als enige CGT programma gevalideerd voor de behandeling van ADHD. Dit programma wordt zeer goed gewaardeerd en geëvalueerd door onze patiënten, zij kiezen dan ook in toenemende mate voor de combinatie van medicatie en CGT.

Hoe zit het met de tijdsregistratie, normtijden en facturatie bij ADHDcentraal? Gebeurt dat volgens de regels?

ADHDcentraal werkt volgens de regels van de NZa voor facturatie binnen de gespecialiseerde GGZ (SGGZ). Deze regels schrijven voor dat per behandeling het aantal benodigde minuten wordt geregistreerd. De daadwerkelijke hoogte van de factuur wordt bepaald door de tijdsbesteding.
Binnen het diagnostiekproces wordt een gestandaardiseerd protocol doorlopen. De registratie vindt plaats volgens normtijden.
Voor de behandelingstrajecten geldt eveneens dat deze geprotocolleerd zijn maar de uiteindelijke tijdsbesteding is sterk afhankelijk van het verloop van de behandeling. Indien er sprake is van een complexer beeld en meer tijd nodig is, zal het totaal aantal minuten van de behandeling hoger zijn. Dit is bij meer dan 50% van de behandelingen het geval, maar komt niet tot uiting in een hogere factuur.

Zijn behandelingen bij ADHDcentraal onnodig duur?

Neen. Cijfers uit een landelijke benchmark tonen aan dat de gemiddelde behandeling bij ADHDcentraal een zorgverzekeraar leidt tot circa €2500 aan zorgkosten. Deze kosten liggen hiermee ruim 17% lager dan vergelijkbare instellingen (zie ook onze factsheet). Het landelijk gemiddelde voor een behandeling voor aandachtstekort- en gedragsstoornissen ligt op circa €3.700.
bron: Vektis over 2019